Özet

Dijital okuryazarlık için yapılmış en kısa tanım “dijital çağda hayatta kalma becerisi” şeklindedir (Eshet-Alkalai, 2004). Ng (2012)’ye göre bir bireyin dijital okuryazar olmasının göstergesi; yeni veya gelişmekte olan teknolojilere adaptasyonudur. Bu nedenlerle dijital çağda öğrenen ve öğreten bireylerde bu becerileri geliştirmek 21. yüzyılda oldukça önemlidir. Günümüzde ülkeler geleceğin şekillenmesinde kaliteli eğitimin büyük rol oynayacağının farkındadırlar ve buna göre eğitim politikalarını gözden geçirmektedirler. Bu nedenle eğitimde teknolojiden daha fazla yararlanma adına adımlar atılmaktadır. Türkiye’de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2010 yılından itibaren yürütülen FATİH (Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) projesinin temel amacı okullarda teknolojik fırsatları artırmak ve etkili olarak teknolojiyi eğitim ortamlarına entegre etmeyi sağlamaktır. Projenin teknolojik fırsatları artırdığı gerçeğinin yanı sıra eğitim ortamlarında etkili kullanımına ilişkin eksikliklerine vurgu yapan araştırmalar da yer almaktadır. Projenin başarısını etkileyen en önemli paydaşlar şüphesiz ki öğretmen, öğretmen adayları ve öğrencilerdir. Öğretmen, öğretmen adayları ve öğrencilerin dijital okuryazarlık durumlarının belirlenmesi, gerekli öğretmen eğitim programlarının şekillendirilmesi ve öğretmenlerin öğrencilerine teknolojik liderlik yapabilmeleri açısından önemlidir. Bu nedenle bu çalışmanın iki amacından ilki Ng (2012) tarafından geliştirilmiş olan dijital okuryazarlık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve diğer amaç ise fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık yeterliklerinin araştırılması olmuştur. Araştırmaya 13 devlet üniversitesinden 3. ve 4. sınıfta okuyan 979 fen bilgisi öğretmen adayı katılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçek maddelerinin faktör yükleri 0.46 ile 0.74 arasında değişkenlik göstermiştir. Ölçekte; tek faktörde 10 madde yer almakta ve toplam değişkenliğin %40’ını açıklamaktadır. Ölçeğin güvenirliğine ilişkin Cronbach Alpha değeri 0.86 olarak bulunmuştur. Yapılan dijital okuryazarlık ölçeği uyarlama çalışmasının geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte araştırmanın bulguları fen bilgisi öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık becerilerinin genel olarak iyi olduğunu göstermektedir.